Soms, wanneer anderen aanwezig zijn, aarzelen we om hulp te bieden – dit is het bystander effect. Stel je voor: in een situatie waar iemand hulp nodig heeft, denken we vaak, “iemand anders zal wel helpen.” Dit effect vertelt ons dat we minder snel geneigd zijn om te helpen als anderen aanwezig zijn (Aronson et al., 2022).
Belangrijk om te weten is dat onze eigen acties ertoe doen, zelfs als anderen er ook zijn. Het gaat niet alleen over grote noodsituaties, maar ook over alledaagse momenten waarin we anderen kunnen helpen. Zelfs kleine gebaren, zoals het openhouden van een deur, kunnen een verschil maken.
Het begrijpen van het bystander effect herinnert ons eraan om bewust te zijn van kansen om vriendelijk te zijn, zelfs als anderen om ons heen niet reageren. Als we begrijpen hoe dit effect werkt, kunnen we actiever zijn in het oppakken van kansen om vriendelijk te zijn, zelfs in kleine gebaren.
Bovendien is dit gedrag, waarbij je anderen helpt, een vorm van prosociaal gedrag. Het betekent dat je iets goeds doet voor anderen zonder iets terug te verwachten. Wat interessant is, is dat prosociaal gedrag niet alleen anderen helpt, maar ook jouw eigen welzijn bevordert. Het geeft een positief gevoel en kan leiden tot meer geluk en tevredenheid.
Dit inzicht opent onze ogen voor de kansen in het dagelijks leven waar we anderen kunnen ondersteunen, zelfs in de eenvoudigste gebaren van vriendelijkheid. Het laat zien dat ieder van ons het verschil kan maken, niet alleen voor anderen, maar ook voor ons eigen welzijn.
Ben je geïnteresseerd in het bystander effect? Kijk dan dit filmpje voor een mooi voorbeeld:
Praktische interventie
Maar nu: wat kan jij doen? We dagen je uit! Draag gedurende de dag drie kleine voorwerpen, zoals munten of stenen, in je rechter- of linkerzak. Dit simpele proces is bedoeld om bewustwording te creëren. Telkens wanneer je de kans ziet om een daad van vriendelijkheid te tonen, verplaats je één van deze voorwerpen naar de andere zak. Dit helpt je bewust te worden van je acties en bij te dragen aan het welzijn van anderen.
Waarom werkt dit? Onderzoek toont aan dat prosociaal gedrag – handelen voor het welzijn van anderen – je een positief gevoel geeft. Door dit gedrag aan te moedigen, stimuleren we de aanmaak van neurotransmitters in je hersenen die bijdragen aan geluk en tevredenheid.
Aan het einde van de dag kijk terug op je acties. Reflecteer niet alleen op wat er is gebeurd, maar ook op hoe je hebt gehandeld. Dit is een kans om bewustzijn te vergroten en nieuwe vaardigheden aan te leren voor toekomstige situaties.
Het zijn de kleine stappen die het verschil maken. Nu je weet wat jij kan doen kunnen we samen een wereld van verschil maken door bewust en vriendelijk te handelen. Laten we samen streven naar het welzijn van anderen!
